Değişen çok şey oldu. Örneğin, oyun sektörü… Oyun dünyası, müzik ve sinema bölümünün toplamından daha yüksek bir pazar hissesi elde etti ve dünyanın en büyük cümbüş kaynağı hâline geldi. Durum bu biçimde olunca da her şirket, kendi yerini sağlamlaştırmak yahut oyun dünyası içerisinde kıymetli bir yer almak için planlar yapmaya başladı.
Kaçınılmaz son ise neredeyse birkaç haftada bir duyduğumuz bu satın alımlar olarak başladı. Gelin, bu satın alımların neticelerina ve oyuncular üstündeki bıraktıkları tesire birlikte göz atalım.
Ne oldu da tanıdığımız bu şirketler teker teker satılmaya başladı? Artık satın alım haberlerine alışmamız gerekiyor olabilir.
Riot Games, Supercell, Bethesda, Bungie, Activision Blizzard, Quantic Dream ve daha nicesi… Yakından tanıdığımız, sevdiğimiz ve hatta kimilerinin oyunları ile bir arada büyüdüğümüz bu sevilen oyun şirketlerinin her biri diğer büyük şirketler tarafınca satın alındı.
Büyük şirketler, oyun dünyasının içerisinde bulundurduğu potansiyele dâhil olmak istedi ve önemli manada yatırım yapmaya başladı. Sony ve Microsoft üzere aslına bakarsan yıllardır bu bölümün içerisinde olan şirketler ise kendi konumlarını daha da güçlendirmeyi diledi. Bilhassa Microsoft, rakibi Sony karşısında fazlasıyla geriye düşünce, Xbox için yürütmekte olduğu siyasetlerde büyük oranda değişikliğe gitti ve hayli daha kullanıcı dostu bir yol izlemeye karar verdi.
Bu süreç, Xbox Game Pass’in doğmasına ve oyun bölümünün büsbütün değişmesine sebep oldu. Microsoft, Bethesda’yı kendi oyun kütüphanesini güçlendirmek için satın almış olsa da Activision Blizzard üzere devasa bir satın alımın ardında farklı bir niye de yatıyor. O da Apple ve Meta üzere öteki devasa şirketlerdilk evvel davranmak.
Şu anda oyun dünyasının en çok kazanan şirketi Çin merkezli bir şirket olan Tencent diyebiliriz. Riot Games ve Supercell ile bir arada oyun kesiminin en kuvvetli markalarının bir kısmını eline alan Tencent, Epic Games üzerinde de çok büyük bir paya sahip. Son vakit içinderda da Embracer Group’un ismini sık sık duymaya başladık. Bu saydığımız isimleri, artık işitmeye alışacağız üzere gözüküyor.
Her şirketin asıl hedefinin para kazanmak olduğunu ve kesimdeki rekabetin son bulmasının bizim için hiç de yeterli olmayacağını unutmamakta yarar var.
Dilerseniz oyun şirketleri içindeki rekabete küçük bir örnek verelim. Bu o denli hoş ve unutulmaz bir rekabetti ki oyuncuları bile senelerca ikiye ayırdı ve herkes kendi sevdiği oyuna bağlı kaldı. Evet, PES ve FIFA’dan bahsediyoruz. Konami ile EA’in rekabeti, geçtiğimiz yıllar prestijiyle eski tadını kaybetmeye başlamıştı. Buna karşın ortada bir rekabet vardı ve biz hala daha o ruhu muhafazaya çalışıyorduk. daha sonrasındaysa Konami, artık EA’in FIFA’sı ile rekabet edemeyeceğini ve PES’in ismini değiştirerek daha farklı bir yola gideceğini açıklamıştı.
Rekabet büsbütün bitti ve EA’in FIFA’sı, büsbütün rakipsiz kaldı. EA, The Sims’te olduğu üzere FIFA’da da rakipsiz bir pozisyona geldi ve artık futbol oyunu oynamak isteyen bir kişinin iki değil, tek bir seçeneği var. Bu, çeşitliliği bitirirken, FIFA’nın da gelişmenini büyük oranda yavaşlattı. Tüm bu örneklere karşın oyun dünyasında yer alan bir şirketin monopolleşmesi, korkulanın bilakis o kadar kolay değil. Zira yeni stüdyolar her vakit kurulacak, bağımsız üretimciler daima olacak ve yüz milyarlarca dolarlık şirketler birbirlerini kolay kolay satın alamayacak.
Son vakit içinderda önemli oranda kullanıcı dostu bir siyaset izlese de herkes Microsoft’un monopolleşmesinden korkuyor.
Xbox, 20 yıllık bir konsol ve oyun dünyasında ziyadesiyle deneyimli. Şirketin içerisinde biroldukça ünlü oyun geliştiricisi ve oyun markası yer alıyor. Buna karşın Xbox One jenerasyonu ile büyük oranda çuvallayan ve rakibi PlayStation’dan epey önemli bir fark yiyen şirket, artık oyun dünyasına büyük kıymet veriyor. Yapılan satın alımların ardındaki en büyük maksat, Xbox Game Pass kütüphanesini birinci parti oyunlar ile güçlendirmek. Xbox, Game Pass sistemini oyun dünyasının ana temeli hâline getirmek istiyor ve yüz milyonlarca kullanıcıya ulaşmasını istiyor.
Bazı oyuncular, Microsoft’un niye sıfırdan oyun stüdyosu kurmak yerine ‘’hazır stüdyoları satın aldığını’’ bolca eleştirse de Microsoft’un trilyon dolarlık bir şirket olduğu gerçeği unutuluyor. Dünyanın en büyük üç şirketinden bir tanesi olan Microsoft, sıfırdan bir stüdyo kurmanın yahut küçük bir stüdyoya uzun vadeli yatırım yapmanın alacağı yılları ön nazaranbiliyor. Bu da elinde biroldukca başarılı marka bulunduran mevcut bir şirketi satın almayı hayli daha mantıklı bir seçenek yapıyor.
İleride ne olacağını bilmiyor olsak da Microsoft’un tekelleşmesinin altındaki kaygının gereksiz olduğunu düşünüyoruz. Xbox, biroldukça açıdan rakibi PlayStation’ın gerisinde (en azından şu anlık) bir şirket. Bu üslup bir şirketin monopolleşmesi ve insanların alışkanlıklarının değişmesi için hayli uzun bir müddetç gerekir. Ayrıyeten bahsetmiş olduğumiz tüm bu şirketleri aslına bakarsanız tanıyoruz ve oyun kesimindeki deneyimlerini biliyoruz. Pekala ya hiç deneyimi olmayan devasa teknoloji şirketleri büyük oyun stüdyolarını satın aldığında ne olacak? Oyuncuların Microsoft’tan değil, bu stil bir olaydan korkması gerekiyor.
Amazon, Netflix ve daha birfazlaca devasa şirket, oyun dünyasına girmek için yatırımlarını artırmaya başladı. Netflix ve Amazon’un ne kadar başarılı olduğu tartışılabilir olsa da geçtiğimiz günlerde çıkan ‘’Amazon, Electronic Arts’ı satın alıyor!’’ söylentisini unutmayalım. Tahminen Amazon satın almadı lakin Apple, Meta ve Alphabet üzere oyun dünyasında yerini almak isteyen birfazlaca şirket mevcut. Deneyimsiz ve oyuncuların ne istediğini anlamayacak olan şirketlerin devasa şirketleri satın alarak bölüme giriş yapması, en vahim senaryolardan bir tanesi olacaktır diyebiliriz.
Bu satın alımlar artık hayatımızın bir kesimi, bölüm büyümeye devam ettikçe daha sık goreceğiz.
Oyun dünyasına olan talep artınca bu biçimde bir döngüye girmemiz kaçınılmazdı. Örneğin, geçtiğimiz günlerde Quantic Dream’in satıldığına şahit olduk. Heavy Rain ve Detroit: Become Human üzere başarılı interaktif öykü çeşidindeki oyunları ile karşımıza çıkan stüdyo, taşınabilir oyunlar tarafında faaliyet yürüten bir şirket olan NetEase Games’e satıldı. NetEase Games’in oyun bölümünde pek müspet bir karnesi olmasa da Quantic Dream’in muhtaçlık duyduğu sermaye gereksinimini karşılayacak ve stüdyonun işleyişine pek karışmayacak üzere duruyor.
Şu anda faal olarak oyun stüdyolarını bünyesine katmaya devam eden şirketler; Embracer Group, Tencent, Sony, Microsoft ve Netflix üzere gözüküyor. Ayrıyeten Apple ve Amazon üzere şirketlerin de oyun dünyasından kimi stüdyolar ile ilgilendiği söylentiler içinde. İşin içine bir de NetEase üzere orta boyutlu şirketlerin yaptığı satın alımlar da girince, bu haberleri sık sık duymaya devam edeceğiz üzere duruyor.
Activision Blizzard satın alımı tamamlanırsa oyun dünyasında fazlaca büyük bir dönüm noktası gerçekleşecek.
Her ne kadar sevdiğimiz stüdyo ve şirketlerin kendi hâllerinde devam etmelerini istiyorsak da Ubisoft ve EA üzere dev oyun şirketleri kimi birtakım saçmalayabiliyor. Activision Blizzard da bu şirketlerden biriydi ve olabilecek en berbat biçimde yönetiliyordu diyebiliriz. Şirket içerisinde taciz hadiseleri, çalışanlara berbat davranılması ve stüdyolara hak ettikleri pahaların verilmemesi üzere durumlar savlar içindeydı.
Şirketin idaresini makus yapan bir öteki şey ise çocukluğumuzun Guitar Hero, Blur, Skylanders ve Crash üzere biroldukca markasını yapan o sevdiğimiz eski Activision, adeta bir Call of Duty üretim makinesi hâline gelmişti. Crash’in geliştirici takımı bile bir Call of Duty dayanak stüdyosu olarak yer alıyor. Tek bir Call of Duty oyunu üzerinde üçten çok stüdyo çalışıyordu. İşte her sene karşımıza çıkan Call of Duty, bu sayede seri bir biçimde üretiliyordu.
İsmini duyduğumuzda bile bizleri ne kadar kaliteli bir iş beklediğini iliklerimize kadar hissettiğimiz Blizzard’ın şu anki durumundan bahsetmek bile istemiyoruz. Xbox’ın lideri Phil Spencer, Activision Blizzard’ın eski markalarını yenidendan hayata döndüreceklerini ve tüm stüdyolara hak ettikleri pahası vereceklerini açıklamıştı. Şirketi bir Call of Duty üretim makinesi olmaktan kurtarılması ve Call of Duty’nin daha uzun müddetli aralıklarla piyasaya sürüleceği de söylenenler içindeydı.
Phil Spencer, tüm bunların yanı sıra Activision Blizzard’ın en tanınan markalarının da yıllar boyunca PlayStation için de tıpkı günden piyasaya sürüleceğini belirtirken, Call of Duty de dâhil olmak üzere her birini birinci günden Xbox Game Pass’e getireceklerini söylüyor. Yani birfazlaca kişinin korktuğu bu satın alım, sanıldığının bilakis oyun dünyasını ziyadesiyle olumlu bir biçimde etkileyecek. Bilhassa de Activision Blizzard içerisinde bulunan on binlerce çalışan için. Pekala sizler gerçekleşen tüm bu satın alımlar hakkında ne düşünüyorsunuz?
Kaçınılmaz son ise neredeyse birkaç haftada bir duyduğumuz bu satın alımlar olarak başladı. Gelin, bu satın alımların neticelerina ve oyuncular üstündeki bıraktıkları tesire birlikte göz atalım.
Ne oldu da tanıdığımız bu şirketler teker teker satılmaya başladı? Artık satın alım haberlerine alışmamız gerekiyor olabilir.
Riot Games, Supercell, Bethesda, Bungie, Activision Blizzard, Quantic Dream ve daha nicesi… Yakından tanıdığımız, sevdiğimiz ve hatta kimilerinin oyunları ile bir arada büyüdüğümüz bu sevilen oyun şirketlerinin her biri diğer büyük şirketler tarafınca satın alındı.
Büyük şirketler, oyun dünyasının içerisinde bulundurduğu potansiyele dâhil olmak istedi ve önemli manada yatırım yapmaya başladı. Sony ve Microsoft üzere aslına bakarsan yıllardır bu bölümün içerisinde olan şirketler ise kendi konumlarını daha da güçlendirmeyi diledi. Bilhassa Microsoft, rakibi Sony karşısında fazlasıyla geriye düşünce, Xbox için yürütmekte olduğu siyasetlerde büyük oranda değişikliğe gitti ve hayli daha kullanıcı dostu bir yol izlemeye karar verdi.
Bu süreç, Xbox Game Pass’in doğmasına ve oyun bölümünün büsbütün değişmesine sebep oldu. Microsoft, Bethesda’yı kendi oyun kütüphanesini güçlendirmek için satın almış olsa da Activision Blizzard üzere devasa bir satın alımın ardında farklı bir niye de yatıyor. O da Apple ve Meta üzere öteki devasa şirketlerdilk evvel davranmak.
Şu anda oyun dünyasının en çok kazanan şirketi Çin merkezli bir şirket olan Tencent diyebiliriz. Riot Games ve Supercell ile bir arada oyun kesiminin en kuvvetli markalarının bir kısmını eline alan Tencent, Epic Games üzerinde de çok büyük bir paya sahip. Son vakit içinderda da Embracer Group’un ismini sık sık duymaya başladık. Bu saydığımız isimleri, artık işitmeye alışacağız üzere gözüküyor.
Her şirketin asıl hedefinin para kazanmak olduğunu ve kesimdeki rekabetin son bulmasının bizim için hiç de yeterli olmayacağını unutmamakta yarar var.
Dilerseniz oyun şirketleri içindeki rekabete küçük bir örnek verelim. Bu o denli hoş ve unutulmaz bir rekabetti ki oyuncuları bile senelerca ikiye ayırdı ve herkes kendi sevdiği oyuna bağlı kaldı. Evet, PES ve FIFA’dan bahsediyoruz. Konami ile EA’in rekabeti, geçtiğimiz yıllar prestijiyle eski tadını kaybetmeye başlamıştı. Buna karşın ortada bir rekabet vardı ve biz hala daha o ruhu muhafazaya çalışıyorduk. daha sonrasındaysa Konami, artık EA’in FIFA’sı ile rekabet edemeyeceğini ve PES’in ismini değiştirerek daha farklı bir yola gideceğini açıklamıştı.
Rekabet büsbütün bitti ve EA’in FIFA’sı, büsbütün rakipsiz kaldı. EA, The Sims’te olduğu üzere FIFA’da da rakipsiz bir pozisyona geldi ve artık futbol oyunu oynamak isteyen bir kişinin iki değil, tek bir seçeneği var. Bu, çeşitliliği bitirirken, FIFA’nın da gelişmenini büyük oranda yavaşlattı. Tüm bu örneklere karşın oyun dünyasında yer alan bir şirketin monopolleşmesi, korkulanın bilakis o kadar kolay değil. Zira yeni stüdyolar her vakit kurulacak, bağımsız üretimciler daima olacak ve yüz milyarlarca dolarlık şirketler birbirlerini kolay kolay satın alamayacak.
Son vakit içinderda önemli oranda kullanıcı dostu bir siyaset izlese de herkes Microsoft’un monopolleşmesinden korkuyor.
Xbox, 20 yıllık bir konsol ve oyun dünyasında ziyadesiyle deneyimli. Şirketin içerisinde biroldukça ünlü oyun geliştiricisi ve oyun markası yer alıyor. Buna karşın Xbox One jenerasyonu ile büyük oranda çuvallayan ve rakibi PlayStation’dan epey önemli bir fark yiyen şirket, artık oyun dünyasına büyük kıymet veriyor. Yapılan satın alımların ardındaki en büyük maksat, Xbox Game Pass kütüphanesini birinci parti oyunlar ile güçlendirmek. Xbox, Game Pass sistemini oyun dünyasının ana temeli hâline getirmek istiyor ve yüz milyonlarca kullanıcıya ulaşmasını istiyor.
Bazı oyuncular, Microsoft’un niye sıfırdan oyun stüdyosu kurmak yerine ‘’hazır stüdyoları satın aldığını’’ bolca eleştirse de Microsoft’un trilyon dolarlık bir şirket olduğu gerçeği unutuluyor. Dünyanın en büyük üç şirketinden bir tanesi olan Microsoft, sıfırdan bir stüdyo kurmanın yahut küçük bir stüdyoya uzun vadeli yatırım yapmanın alacağı yılları ön nazaranbiliyor. Bu da elinde biroldukca başarılı marka bulunduran mevcut bir şirketi satın almayı hayli daha mantıklı bir seçenek yapıyor.
İleride ne olacağını bilmiyor olsak da Microsoft’un tekelleşmesinin altındaki kaygının gereksiz olduğunu düşünüyoruz. Xbox, biroldukça açıdan rakibi PlayStation’ın gerisinde (en azından şu anlık) bir şirket. Bu üslup bir şirketin monopolleşmesi ve insanların alışkanlıklarının değişmesi için hayli uzun bir müddetç gerekir. Ayrıyeten bahsetmiş olduğumiz tüm bu şirketleri aslına bakarsanız tanıyoruz ve oyun kesimindeki deneyimlerini biliyoruz. Pekala ya hiç deneyimi olmayan devasa teknoloji şirketleri büyük oyun stüdyolarını satın aldığında ne olacak? Oyuncuların Microsoft’tan değil, bu stil bir olaydan korkması gerekiyor.
Amazon, Netflix ve daha birfazlaca devasa şirket, oyun dünyasına girmek için yatırımlarını artırmaya başladı. Netflix ve Amazon’un ne kadar başarılı olduğu tartışılabilir olsa da geçtiğimiz günlerde çıkan ‘’Amazon, Electronic Arts’ı satın alıyor!’’ söylentisini unutmayalım. Tahminen Amazon satın almadı lakin Apple, Meta ve Alphabet üzere oyun dünyasında yerini almak isteyen birfazlaca şirket mevcut. Deneyimsiz ve oyuncuların ne istediğini anlamayacak olan şirketlerin devasa şirketleri satın alarak bölüme giriş yapması, en vahim senaryolardan bir tanesi olacaktır diyebiliriz.
Bu satın alımlar artık hayatımızın bir kesimi, bölüm büyümeye devam ettikçe daha sık goreceğiz.
Oyun dünyasına olan talep artınca bu biçimde bir döngüye girmemiz kaçınılmazdı. Örneğin, geçtiğimiz günlerde Quantic Dream’in satıldığına şahit olduk. Heavy Rain ve Detroit: Become Human üzere başarılı interaktif öykü çeşidindeki oyunları ile karşımıza çıkan stüdyo, taşınabilir oyunlar tarafında faaliyet yürüten bir şirket olan NetEase Games’e satıldı. NetEase Games’in oyun bölümünde pek müspet bir karnesi olmasa da Quantic Dream’in muhtaçlık duyduğu sermaye gereksinimini karşılayacak ve stüdyonun işleyişine pek karışmayacak üzere duruyor.
Şu anda faal olarak oyun stüdyolarını bünyesine katmaya devam eden şirketler; Embracer Group, Tencent, Sony, Microsoft ve Netflix üzere gözüküyor. Ayrıyeten Apple ve Amazon üzere şirketlerin de oyun dünyasından kimi stüdyolar ile ilgilendiği söylentiler içinde. İşin içine bir de NetEase üzere orta boyutlu şirketlerin yaptığı satın alımlar da girince, bu haberleri sık sık duymaya devam edeceğiz üzere duruyor.
Activision Blizzard satın alımı tamamlanırsa oyun dünyasında fazlaca büyük bir dönüm noktası gerçekleşecek.
Her ne kadar sevdiğimiz stüdyo ve şirketlerin kendi hâllerinde devam etmelerini istiyorsak da Ubisoft ve EA üzere dev oyun şirketleri kimi birtakım saçmalayabiliyor. Activision Blizzard da bu şirketlerden biriydi ve olabilecek en berbat biçimde yönetiliyordu diyebiliriz. Şirket içerisinde taciz hadiseleri, çalışanlara berbat davranılması ve stüdyolara hak ettikleri pahaların verilmemesi üzere durumlar savlar içindeydı.
Şirketin idaresini makus yapan bir öteki şey ise çocukluğumuzun Guitar Hero, Blur, Skylanders ve Crash üzere biroldukca markasını yapan o sevdiğimiz eski Activision, adeta bir Call of Duty üretim makinesi hâline gelmişti. Crash’in geliştirici takımı bile bir Call of Duty dayanak stüdyosu olarak yer alıyor. Tek bir Call of Duty oyunu üzerinde üçten çok stüdyo çalışıyordu. İşte her sene karşımıza çıkan Call of Duty, bu sayede seri bir biçimde üretiliyordu.
İsmini duyduğumuzda bile bizleri ne kadar kaliteli bir iş beklediğini iliklerimize kadar hissettiğimiz Blizzard’ın şu anki durumundan bahsetmek bile istemiyoruz. Xbox’ın lideri Phil Spencer, Activision Blizzard’ın eski markalarını yenidendan hayata döndüreceklerini ve tüm stüdyolara hak ettikleri pahası vereceklerini açıklamıştı. Şirketi bir Call of Duty üretim makinesi olmaktan kurtarılması ve Call of Duty’nin daha uzun müddetli aralıklarla piyasaya sürüleceği de söylenenler içindeydı.
Phil Spencer, tüm bunların yanı sıra Activision Blizzard’ın en tanınan markalarının da yıllar boyunca PlayStation için de tıpkı günden piyasaya sürüleceğini belirtirken, Call of Duty de dâhil olmak üzere her birini birinci günden Xbox Game Pass’e getireceklerini söylüyor. Yani birfazlaca kişinin korktuğu bu satın alım, sanıldığının bilakis oyun dünyasını ziyadesiyle olumlu bir biçimde etkileyecek. Bilhassa de Activision Blizzard içerisinde bulunan on binlerce çalışan için. Pekala sizler gerçekleşen tüm bu satın alımlar hakkında ne düşünüyorsunuz?