Yüzlerce kuruluş gelecekteki Birleşmiş Milletler zirvelerine hazırlanıyor. Amaç Birleşmiş Milletler'de reform yapmaktır. Birleşmiş Milletler Gelecek Sözleşmesi barış dolu bir dünyaya nasıl katkıda bulunuyor?
Uluslararası Af Örgütü, Greenpeace, IPPNW ve ICAN'ın da aralarında bulunduğu 300'ün üzerinde uluslararası sivil toplum kuruluşu, Eylül 2024'te yapılacak Birleşmiş Milletler Gelecek Zirvesi'ne hazırlanmak için yoğun bir şekilde çalışıyor.
Duyuru
BM reformunun aciliyeti
Zirvenin planlanması ve uygulanmasından büyük ölçüde Almanya'nın BM Büyükelçisi Antje Leendertse ve Namibya Büyükelçisi Neville Gertze sorumlu. BM üyesi ülkeler ve sivil toplumla birlikte Birleşmiş Milletler'in reformu için mücadele ediyorlar. “Birleşmiş Milletler Gelecek Sözleşmesi” taslağının 29 Ocak 2024'te sunulması önemli bir dönüm noktası oldu.
Birleşmiş Milletler Gelecek Sözleşmesi: bir dönüm noktası
Sivil toplum kuruluşlarından gelen yüzlerce açıklama değerlendirildi ve bu anlaşmanın taslağı 29 Ocak 2024'te sunuldu. “Geniş yelpazeyi dengelemeye çalıştık ancak yazılı tekliflerin tüm yönlerini ele alamayacağımızın farkındaydık. Birlikte daha güvenli, daha barışçıl, daha adil, daha eşitlikçi, daha kapsayıcı ve daha sürdürülebilir bir dünya için çaba göstereceğiz.
Küresel güvenlik arayışı
Bu hedefe ulaşmak için Birleşmiş Milletler Şartı'na ve uluslararası hukuka olan bağlılığımızı bir kez daha teyit ediyoruz. Ayrıca Birleşmiş Milletler'in üç temel direğinin (kalkınma, barış, güvenlik ve insan hakları) birbiriyle bağlantılı olduğunu ve birbirini güçlendirdiğini yeniden teyit ediyoruz. Antje Leendertse ve Neville Gertze, yoksulluğun tüm biçimlerinin ortadan kaldırılmasının en büyük küresel zorluk ve sürdürülebilir kalkınma için temel bir ön koşul olduğunu da yeniden teyit ediyoruz” dedi.
Gelecek zirvenin başlangıç noktası, tüm imzacı devletleri çatışmaları barışçıl yollarla çözmeye çağıran 1945 Birleşmiş Milletler Şartıdır. Barışa yönelik bu genel ihtiyaç, üye devletler arasında güçlenmeyi gerektiriyor ve bir sonraki zirvede özellikle vurgulanacak:
Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması: ileriye doğru bir adım
Sözleşme 22 Ocak 2021'de yürürlüğe girdi. Bugün dünya çapında 70 ülke sözleşmeyi onayladı. Anlaşma, imzacı tüm devletlerin nükleer silah geliştirmesini, üretmesini, stoklamasını ve test etmesini yasaklıyor. Nükleer teknolojinin yayılması da yasaktır. Nükleer silah tehdidi ve kullanımı bu nedenle hariç tutulmuştur.
Uluslararası hukukta biyolojik silahlar 1975'ten beri, kimyasal silahlar ise 1997'den beri yasaklanmıştır. Bu son olarak nükleer silahlar için de geçerlidir. Yasaklama anlaşması önümüzdeki yıllarda giderek önem kazanacak ve dünya çapındaki ülkeleri anlaşmayı imzalamaya zorlayacak. Bu gelişme nükleer silahlı devletlerin etkisiyle durdurulamayacaktır. Aksine, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'ndaki taahhütlerini nihayet yerine getirmeleri yönünde üzerlerindeki baskıyı artıracak.
Nükleer silahların ortadan kaldırılması için son tarih
Gelecek zirve, Hiroşima'ya atom bombasının atılmasının yüzüncü yılını tüm nükleer silahların ortadan kaldırılması için olası bir zaman çerçevesi olarak belirleyebilir. Projenin tamamlanması için son tarih 2045 olacak. Bu yükümlülük, nükleer silaha sahip tüm devletlerle bir anlaşma yoluyla takip edilmeli ve hedefe ulaşmak için ara adımlar üzerinde anlaşmaya varılmalıdır. Bu aynı zamanda Tehdidin Yasaklanması ve Nükleer Silahların İlk Kullanımına İlişkin Antlaşma'yı da içeriyor.
Silah kontrolü ve iklim değişikliği
Şu anda iki trilyon ABD dolarını aşan savaşlar ve küresel silah harcamaları, iklim değişikliğinin itici gücüdür. Gelecek paktı, iklim krizine yönelik harcamaları sürekli olarak yüzde 5 oranında azaltmayı hedefliyor. Paris iklim anlaşmasında kabul edilen sıcaklık artışının 1,5 derece ile sınırlandırılması ve 2040 yılına kadar küresel karbonsuzlaştırmanın sağlanması hedefi, gelecekteki zirve için eyleme yön vermelidir.
En büyük zorluk Güvenlik Konseyi'nde yapılması istenen reformdur. Üye Devletler ve STK'ların açıklamalarından bu projenin gelecekteki zirve için bir öncelik olduğu açıkça görülüyor. Haziran 2024'e kadar iki BM büyükelçiliği reformun ilk taslağını sunmayı ve bunu istişare için sunmayı planlıyor.
BM Güvenlik Konseyi'nin zorlu mücadelesi
Güvenlik Konseyi, veto ve nükleer güç olan ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa'dan oluşan beş daimi üyenin hakimiyetinde, sadece kendisini değil, her şeyden önce BM'nin tamamını bloke ediyor. Veto hakkı acil barış ve çatışma çözümlerini susturur. Güvenlik Konseyi, Genel Kurul'dan farklı olarak uluslararası hukuka göre bağlayıcı kararlar alabilen kurumdur.
Güvenlik Konseyi'nde olası bir reform
Birleşmiş Milletler'i çoğu zaman felç eden, hatta eyleme geçemez hale getiren veto yetkilerine yönelik sürekli ablukayı ortadan kaldırmak ve yapısal olarak değiştirmek mümkün müdür?
Güvenlik Konseyi'nin şu anda, Genel Kurul tarafından sabit bir bölgesel anahtara göre 2 yıllığına seçilen beş daimi (P5 olarak adlandırılan) ve 10 daimi olmayan 15 üyesi bulunmaktadır. Olası bir reform, Güneyli üyelerin daha fazla temsil edilmesini hedefliyor. Uzmanlar üye sayısının 15'ten 25'e çıkarılmasını, kalıcı sandalye sayısının 10'a, geçici sandalye sayısının ise 15'e çıkmasını öneriyor.
Amaç, daha az engelleme potansiyeline sahip yeni bir oylama kuralı sunmak olacaktır. Birleşmiş Milletler Şartı'nın 109. maddesine göre, reform önerilerinin Genel Kurul'un üçte iki çoğunluğuyla “genel konferans” adı verilen bir toplantıda kabul edilmesi önerilebilir.
Bu nedenle P5, tekliflerin Genel Kurul tarafından kabul edilmesini engelleyemedi. Beş veto yetkisi, reform yapmak isteyen ve diplomatik yeteneklerle donatılmış üye devletlerin ılımlı baskısıyla BM Şartını değiştirmeye ikna edilmelidir. Bunun başarılı olup olmayacağı belli değil.
Almanya'nın BM büyükelçisi ve Namibya'nın Haziran ayında sunacakları stratejik öneriyi sabırsızlıkla bekliyoruz.
Gelecekteki Nairobi zirvesi
Gelecekteki zirvenin hazırlıkları, iki Birleşmiş Milletler büyükelçisinin daveti üzerine 9 ve 10 Mayıs 2024 tarihlerinde Nairobi'de gerçekleştirilecek sivil toplum konferansıyla devam edecek. Konferansta, uluslararası kuruluşlar, STK'lar ve derneklerle “Gelecek İçin Pakt” ayrıntılı olarak tartışılacak.
Nairobi, Afrika'nın çıkarlarına ve endişelerine daha fazla ağırlık verilmesi amacıyla konferansın mekanı olarak seçildi. Yaşam fırsatlarının Güney ve Kuzey eyaletleri arasındaki eşitsiz dağılımı, gerilimlerin ve şiddetli çatışmaların ana nedenlerinden biridir. Afrika Sivil Toplum Konferansı ayrıca borçların hafifletilmesi, korumacılığın azaltılması ve daha adil ticaret yapılarını da tartışacak.
Açlık ve yoksulluğa karşı küresel mücadele, dünya çapında eşit ve adil yaşam fırsatlarını güvence altına alma çabası, Birleşmiş Milletler'e üye tüm devletlerin bir yükümlülüğü ve kalıcı bir görevidir.
Rolf Bader, 86916 Kaufering, Mart 2024, 1950 doğumlu, nitelikli eğitimci, Uluslararası Nükleer Savaşı Önleme Doktorları/Sosyal Sorumluluktan Sorumlu Hekimler Birliği'nin (IPPNW) eski genel müdürü E-posta: bader-rolf@t- online .de
Önerilen editoryal içerik
Onayınız doğrultusunda harici bir kitap önerisi (Amazon Bağlı Kuruluşları) buraya yüklenecektir.
Kitap önerilerini her zaman yükle
Kitap önerisini şimdi indirin
Uluslararası Af Örgütü, Greenpeace, IPPNW ve ICAN'ın da aralarında bulunduğu 300'ün üzerinde uluslararası sivil toplum kuruluşu, Eylül 2024'te yapılacak Birleşmiş Milletler Gelecek Zirvesi'ne hazırlanmak için yoğun bir şekilde çalışıyor.
Duyuru
BM reformunun aciliyeti
Zirvenin planlanması ve uygulanmasından büyük ölçüde Almanya'nın BM Büyükelçisi Antje Leendertse ve Namibya Büyükelçisi Neville Gertze sorumlu. BM üyesi ülkeler ve sivil toplumla birlikte Birleşmiş Milletler'in reformu için mücadele ediyorlar. “Birleşmiş Milletler Gelecek Sözleşmesi” taslağının 29 Ocak 2024'te sunulması önemli bir dönüm noktası oldu.
Birleşmiş Milletler Gelecek Sözleşmesi: bir dönüm noktası
Sivil toplum kuruluşlarından gelen yüzlerce açıklama değerlendirildi ve bu anlaşmanın taslağı 29 Ocak 2024'te sunuldu. “Geniş yelpazeyi dengelemeye çalıştık ancak yazılı tekliflerin tüm yönlerini ele alamayacağımızın farkındaydık. Birlikte daha güvenli, daha barışçıl, daha adil, daha eşitlikçi, daha kapsayıcı ve daha sürdürülebilir bir dünya için çaba göstereceğiz.
Küresel güvenlik arayışı
Bu hedefe ulaşmak için Birleşmiş Milletler Şartı'na ve uluslararası hukuka olan bağlılığımızı bir kez daha teyit ediyoruz. Ayrıca Birleşmiş Milletler'in üç temel direğinin (kalkınma, barış, güvenlik ve insan hakları) birbiriyle bağlantılı olduğunu ve birbirini güçlendirdiğini yeniden teyit ediyoruz. Antje Leendertse ve Neville Gertze, yoksulluğun tüm biçimlerinin ortadan kaldırılmasının en büyük küresel zorluk ve sürdürülebilir kalkınma için temel bir ön koşul olduğunu da yeniden teyit ediyoruz” dedi.
Gelecek zirvenin başlangıç noktası, tüm imzacı devletleri çatışmaları barışçıl yollarla çözmeye çağıran 1945 Birleşmiş Milletler Şartıdır. Barışa yönelik bu genel ihtiyaç, üye devletler arasında güçlenmeyi gerektiriyor ve bir sonraki zirvede özellikle vurgulanacak:
Her şeyden önce, BM Güvenlik Konseyi'nin beş veto yetkisi, bu temel barış zorunluluğunu düzenli olarak reddediyor. Aynı zamanda, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'nı imzalayan ve bunun sonucunda ortaya çıkan nükleer silahları silahsızlandırma ve ortadan kaldırma yükümlülüğünü henüz yerine getirmemiş nükleer silahlı devletlerdir. Silahların kontrolü ve nükleer silahların silahsızlandırılması bu nedenle yeniden gündeme geldi. Nükleer silahlar ve iklim değişikliği gezegenimizdeki tüm yaşamın varlığını tehdit ediyor. Birleşmiş Milletler Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması, nükleer silahlardan arınmış bir dünyaya giden yolu işaret ediyor.
Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması: ileriye doğru bir adım
Sözleşme 22 Ocak 2021'de yürürlüğe girdi. Bugün dünya çapında 70 ülke sözleşmeyi onayladı. Anlaşma, imzacı tüm devletlerin nükleer silah geliştirmesini, üretmesini, stoklamasını ve test etmesini yasaklıyor. Nükleer teknolojinin yayılması da yasaktır. Nükleer silah tehdidi ve kullanımı bu nedenle hariç tutulmuştur.
Uluslararası hukukta biyolojik silahlar 1975'ten beri, kimyasal silahlar ise 1997'den beri yasaklanmıştır. Bu son olarak nükleer silahlar için de geçerlidir. Yasaklama anlaşması önümüzdeki yıllarda giderek önem kazanacak ve dünya çapındaki ülkeleri anlaşmayı imzalamaya zorlayacak. Bu gelişme nükleer silahlı devletlerin etkisiyle durdurulamayacaktır. Aksine, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'ndaki taahhütlerini nihayet yerine getirmeleri yönünde üzerlerindeki baskıyı artıracak.
Nükleer silahların ortadan kaldırılması için son tarih
Gelecek zirve, Hiroşima'ya atom bombasının atılmasının yüzüncü yılını tüm nükleer silahların ortadan kaldırılması için olası bir zaman çerçevesi olarak belirleyebilir. Projenin tamamlanması için son tarih 2045 olacak. Bu yükümlülük, nükleer silaha sahip tüm devletlerle bir anlaşma yoluyla takip edilmeli ve hedefe ulaşmak için ara adımlar üzerinde anlaşmaya varılmalıdır. Bu aynı zamanda Tehdidin Yasaklanması ve Nükleer Silahların İlk Kullanımına İlişkin Antlaşma'yı da içeriyor.
Silah kontrolü ve iklim değişikliği
Şu anda iki trilyon ABD dolarını aşan savaşlar ve küresel silah harcamaları, iklim değişikliğinin itici gücüdür. Gelecek paktı, iklim krizine yönelik harcamaları sürekli olarak yüzde 5 oranında azaltmayı hedefliyor. Paris iklim anlaşmasında kabul edilen sıcaklık artışının 1,5 derece ile sınırlandırılması ve 2040 yılına kadar küresel karbonsuzlaştırmanın sağlanması hedefi, gelecekteki zirve için eyleme yön vermelidir.
En büyük zorluk Güvenlik Konseyi'nde yapılması istenen reformdur. Üye Devletler ve STK'ların açıklamalarından bu projenin gelecekteki zirve için bir öncelik olduğu açıkça görülüyor. Haziran 2024'e kadar iki BM büyükelçiliği reformun ilk taslağını sunmayı ve bunu istişare için sunmayı planlıyor.
BM Güvenlik Konseyi'nin zorlu mücadelesi
Güvenlik Konseyi, veto ve nükleer güç olan ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa'dan oluşan beş daimi üyenin hakimiyetinde, sadece kendisini değil, her şeyden önce BM'nin tamamını bloke ediyor. Veto hakkı acil barış ve çatışma çözümlerini susturur. Güvenlik Konseyi, Genel Kurul'dan farklı olarak uluslararası hukuka göre bağlayıcı kararlar alabilen kurumdur.
Güvenlik Konseyi'nde olası bir reform
Birleşmiş Milletler'i çoğu zaman felç eden, hatta eyleme geçemez hale getiren veto yetkilerine yönelik sürekli ablukayı ortadan kaldırmak ve yapısal olarak değiştirmek mümkün müdür?
Güvenlik Konseyi'nin şu anda, Genel Kurul tarafından sabit bir bölgesel anahtara göre 2 yıllığına seçilen beş daimi (P5 olarak adlandırılan) ve 10 daimi olmayan 15 üyesi bulunmaktadır. Olası bir reform, Güneyli üyelerin daha fazla temsil edilmesini hedefliyor. Uzmanlar üye sayısının 15'ten 25'e çıkarılmasını, kalıcı sandalye sayısının 10'a, geçici sandalye sayısının ise 15'e çıkmasını öneriyor.
Amaç, daha az engelleme potansiyeline sahip yeni bir oylama kuralı sunmak olacaktır. Birleşmiş Milletler Şartı'nın 109. maddesine göre, reform önerilerinin Genel Kurul'un üçte iki çoğunluğuyla “genel konferans” adı verilen bir toplantıda kabul edilmesi önerilebilir.
Bu nedenle P5, tekliflerin Genel Kurul tarafından kabul edilmesini engelleyemedi. Beş veto yetkisi, reform yapmak isteyen ve diplomatik yeteneklerle donatılmış üye devletlerin ılımlı baskısıyla BM Şartını değiştirmeye ikna edilmelidir. Bunun başarılı olup olmayacağı belli değil.
Almanya'nın BM büyükelçisi ve Namibya'nın Haziran ayında sunacakları stratejik öneriyi sabırsızlıkla bekliyoruz.
Gelecekteki Nairobi zirvesi
Gelecekteki zirvenin hazırlıkları, iki Birleşmiş Milletler büyükelçisinin daveti üzerine 9 ve 10 Mayıs 2024 tarihlerinde Nairobi'de gerçekleştirilecek sivil toplum konferansıyla devam edecek. Konferansta, uluslararası kuruluşlar, STK'lar ve derneklerle “Gelecek İçin Pakt” ayrıntılı olarak tartışılacak.
Nairobi, Afrika'nın çıkarlarına ve endişelerine daha fazla ağırlık verilmesi amacıyla konferansın mekanı olarak seçildi. Yaşam fırsatlarının Güney ve Kuzey eyaletleri arasındaki eşitsiz dağılımı, gerilimlerin ve şiddetli çatışmaların ana nedenlerinden biridir. Afrika Sivil Toplum Konferansı ayrıca borçların hafifletilmesi, korumacılığın azaltılması ve daha adil ticaret yapılarını da tartışacak.
Açlık ve yoksulluğa karşı küresel mücadele, dünya çapında eşit ve adil yaşam fırsatlarını güvence altına alma çabası, Birleşmiş Milletler'e üye tüm devletlerin bir yükümlülüğü ve kalıcı bir görevidir.
Rolf Bader, 86916 Kaufering, Mart 2024, 1950 doğumlu, nitelikli eğitimci, Uluslararası Nükleer Savaşı Önleme Doktorları/Sosyal Sorumluluktan Sorumlu Hekimler Birliği'nin (IPPNW) eski genel müdürü E-posta: bader-rolf@t- online .de
Önerilen editoryal içerik
Onayınız doğrultusunda harici bir kitap önerisi (Amazon Bağlı Kuruluşları) buraya yüklenecektir.
Kitap önerilerini her zaman yükle
Kitap önerisini şimdi indirin